#1 Rechtbank Rotterdam schrapt boete en kostenverhaal: verhuurder is geen functionele overtreder

Emerging 010 B.V. is eigenaar en verhuurder van een woning in Rotterdam. Een beheerder houdt namens haar toezicht op het gebruik daarvan.

De huurders blijken zich te misdragen.

Zo ontdekt de beheerder dat via illegale onderhuur sprake is van forse overbewoning. Emerging 010 meldt deze misstand bij de gemeente Rotterdam. Daarnaast start zij een procedure bij de kantonrechter ter ontbinding van de huurovereenkomst en ontruiming van de woning.

Tijdens deze civiele procedure, nog volop in coronatijd, ontdekt de beheerder dat de huurder ook nog een hennepplantage in de woning heeft gerealiseerd.

Emerging 010 meldt ook dat onmiddellijk bij de gemeente Rotterdam waarna de hennepplantage wordt ontmanteld.

Emerging 010 verstrekt bovendien de gegevens van haar (officiële) huurders aan de gemeente, zodat die de feitelijke overtreders kan aanpakken.

Groot is de verontwaardiging van Emerging wanneer de gemeente Rotterdam niet aan de huurders, maar aan haar een bestuurlijke boete oplegt, omdat zij zonder de vereiste onttrekkingsvergunning op grond van de Huisvestingswet en Huisvestingsverordening een woning aan de woonruimtevoorraad heeft onttrokken ten behoeve van de hennepplantage. Bovendien vordert de gemeente Rotterdam de kosten van bestuursdwang bij haar in.

Rotterdam beroept zich op vaste rechtspraak waaruit zou volgen dat ook een eigenaar-verhuurder hiervoor kan worden aangesproken, omdat zij als functionele dader de macht heeft om een overtreding als deze te voorkomen dan wel ongedaan te maken.

Emerging 010 is het hier om principiële redenen niet mee eens en gaat in bezwaar. Nadat haar bezwaren worden afgewezen, gaat zij in beroep bij de Rechtbank Rotterdam.

Zij voert onder meer aan dat haar redelijkerwijs geen verwijt kan worden gemaakt van deze overtreding, zeker niet nu zij die zelf heeft gemeld, en dat het niveau van toezicht dat de gemeente van haar eist, zeker in coronatijd, excessief is en om velerlei redenen in strijd met het huurrecht alsmede het grondwettelijk recht en verdragsrecht op het gebied van privacy.

De gemeente toont zich doof, ook voor het argument dat haar besluiten een averechtse werking hebben: welke bonafide vastgoedeigenaar-verhuurder zal de gemeente nog inlichten over misstanden zoals overbewoning en hennepteelt als het gevolg daarvan een bestuurlijke boete is?

Mede op grond van de uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) van 31 mei 2023, waarin zij het begrip functioneel overtrederschap nader uitlegt, vernietigt de rechtbank de beslissing op bezwaar. Bovendien herroept de rechtbank, zelf in de zaak voorziende, zowel de bestuurlijke boete als de invordering van de kosten voor bestuursdwang. Daarnaast wordt de gemeente veroordeeld in de kosten van Emerging 010.

Uiteraard is Emerging 010 blij met deze uitspraak. Zij vindt dat recht is gedaan. Wel resteert een wrange nasmaak over het gehele optreden van de gemeente. Kennelijk is de publiciteit over het hanteren van een menselijke maat in het bestuursrecht nog niet tot alle burelen van de Rotterdamse handhavers doorgedrongen.

Door Roland Mans